Rapport Landbouw- en Voedseltransitie op ons bord in roerige tijden
Onlangs verscheen er een rapport van de rekenkamer over landbouw en voedselstrategie. Lees hier de bijdrage van Nelly de Haan tijdens het debat daarover.
Twee weken geleden stonden er, naast dit rapport van de Rekenkamer nog een aantal onderwerpen op de commissie agenda - over landbouw, voedsel en natuur. En met de insprekers belandde het rapport middenin de realiteit van vandaag. De onrust door voortdurende onzekerheid hebben we toen ook weer heel duidelijk gehoord: boeren die onrecht voelen nu hun familiekapitaal, hun familiebedrijf, hun toekomst en daarmee hun bestaansrecht op het spel staat. De overheid (en daar schaar ik onze partij dus ook onder) die veel te lang geitepaadjes bewandeld heeft om onder regelgeving uit te komen en verzuimd heeft de bakens tijdig en duidelijk te verzetten. En de burger (en dat ben ik ) zegt goed te willen eten en is blij met beesten in de wei en een mooi platteland, maar kiest in de supermarkt vaak toch voor de laagste prijs.
Hoe dan wel – ook middels ons provinciale beleid.
En daarmee ga ik terug naar het rapport van de Rekenkamer en de aanbevelingen. Het rapport geeft inzicht in waar de provincie Utrecht met de samenwerkingsagenda Landbouw, de Landbouwvisie en de Voedselagenda, op dit moment staat , en het rapport geeft genoeg huiswerk mee hoe we verder moeten: de ambities en de uitvoering moet scherper en concreter, met goede monitoring. Waar zit onze regelgeving dwars, of is regelgeving tegenstrijdig? Luisteren we voldoende, en zijn we in staat dat te agenderen op het goede bord, of daar waar het onszelf betreft – echt actie te ondernemen, en dat niet langjarig te laten voortbestaan, waar de boer de dupe van is. En, zegt het rapport, het moet helder zijn of er voldoende geld en voldoende menskracht is, of dit beleid op een haalbare manier uitgevoerd kan worden.
De Gedeputeerde Staten willen met de aanbevelingen aan de slag.
Ten eerste kan het wat ons betreft nog een tandje scherper dan in de besluitenlijst die voorligt. En daarom dienen we samen met de VVD en Groen Links en PvdA een amendement in, die termijnen toevoegt.
Ten tweede moet die concretiseringsamen met de sector. Verbinding en dialoog zijn nodig om vertrouwen te winnen of te herwinnen. We zijn blij met een gedeputeerde die onvermoeibaar het ingewikkelde gesprek voert en de verbinding blijft zoeken. Ga door op de wijze waarop we in Utrecht al goed bezig waren met de Gebiedsgerichte Aanpak. En de sector is niet homogeen. We horen (jonge) boeren, die mee willen in de transitie maar wel op zoek zijn naar een goed verdienmodel. Zo zien we in de gebieden ook pioniers die hun nek uitsteken met biobased bouwen en agroforestry. Zorg voor een transparant proces, voor goede en duidelijke communicatie.We hebben in eerdere debatten gezegd: woorden – doen er toe, dat herhalen we.
Ten derde, alvast een voorzet van de ChristenUnie richting een nieuwe Samenwerkingsagenda en Landbouwvisie - laten we als provinciale overheid de kansen creëren om onze boeren te waarderen en te belonen met een eerlijke prijs voor gezond voedsel. Eerlijke prijs is in onze ogen ook een ecologische prijs voor een betere bodem, voor agrarisch natuurbeheer en verbeterde biodiversiteit.
Tot slot: Het rapport van de rekenkamer vraagt om concretisering.
4 jaar geleden hebben we in dezelfde periode van een laatste statendebat en de verkiezingscampagne een Manifest gepresenteerd - Boeren, burgers en buitenlui 2.0, naar een waardevol voedselsysteem.
Destijds liepen we wellicht te ver voor de troepen uit, en was de tijd er niet rijp voor, of de urgentie onvoldoende merkbaar. Het manifest blijkt actueler dan ooit, inclusief de concrete uitwerking in kansrijke maatregelen en initiatieven. Een inspiratiedocument, dat we u graag aanbieden.
Voorzitter, dankuwel!
