Terugblik op de Egbert Schuurmanlezing - inclusief video
Op 2 februari sprak Prof. dr. ir. Jan van der Stoep de 8e Egbert Schuurmanlezing uit. Op de vraag of de landbouw nog toekomst heeft, was het antwoord een volmondig 'Ja!'. Sterker nog: liever meer boeren dan minder. Maar dit vraagt om een andere manier van denken en handelingsperspectief.
Nederland ziet zich gesteld voor stevige uitdagingen met vraagstukken rond stikstof, klimaat, bio-diversiteit en de manier waarop we met dieren omgaan. En we zien twee perpsectieven van waaruit naar deze uitdagingen wordt gekeken. Het eco-modernisme en het eco-centrisme. Jan van der Stoep zet daar in de lezeing een derde perspectief tegenover, dat van het rentmeesterschap. Een woord dat ons niet onbekend is.
Helaas wordt bij rentmeesterschap vaak gedacht aan op economische waarden gebaseerd beheer. Van der Stoep wijst ons op het Engels begrip 'stewardship' dat een betere lading geeft aan dit woord. Als steward heb je een dienende en zorgende taak. Daarin klinkt meer de opdracht door om te zorgen voor de mensen aan tafel, een extra stoel voor een onverwachte gast, zorgen dat er kan worden geleefd, dat er een leefbare plek is.
Van der Stoep brengt de metafoor in van een tuin wat valt terug te leiden op het woord afscheiding. Niet alleen het tot bloei laten komen van een tuin en het voorbrengen van vruchten waarvan wij kunnen genieten. Maar ook het beschermen van verkeerde invloeden van buiten die de tuin kunnen schaden.
Dit brengt hem bij de vraag hoe en waarom de mens anders is dan dieren. Drie relaties komen daarbij aan de orde. Die van mens en aarde, die van mens en dier en die van mens en God. Deze laatste bepaalt ons mensen bij de verantwoordelijkheid die wij hebben waar andere levende wezens en de aarde die niet hebben.
Van der Stoep sluit af met het verhaal van een oude man in een verzorgingshuis die terugkijkt op zijn leven. Elke dag nam hij de tijd om eikels te verzamelen en te planten. De eens kale grond staat weer vol met eiken. Laten we ieder zorgen dat ons plekje, vanuit onze verantwoordelijkheid zorgen voor de aarde. Zodat zij als een tuin tot bloei komt, voortbrengt wat wij nodig hebben om te leven én op een manier dat wij haar bewaren voor en doorgeven aan volgende generaties. Dat is de verantwoordelijkheid voor ieder van ons.
