Goed nieuws voor de Spakenburgse botters

De provincie Utrecht gaat structureel meer geld uittrekken voor cultureel erfgoed, dat is goed nieuws voor de Spakenburgse botters!

De provincie Utrecht is rijk aan cultuur en erfgoed. Monumenten, cultuurlandschappen, dorpsgezichten, oude kerken, musea en theaters, en makers, in alle veelkleurigheid en veelsoortigheid maken onze provincie tot een aantrekkelijke regio waar het fijn wonen en werken en recreëren is.

Cultuur en erfgoed prikkelt onze zintuigen, doet ons anders kijken, raakt ons, verdiept, maakt nieuwsgierig en laat ons kennismaken met andere denkbeelden, andere werelden, andere tijden. Daarmee is het van onschatbare waarde. Waarde die tot uiting komt in creativiteit en talentontwikkeling, in bezinning en bezieling, in ontmoeting en verbinding. Erfgoed, kunst en cultuur als vitale bouwsteen voor een aantrekkelijke regio. En dat kan in onze ogen niet zonder een substantiële bijdrage van overheden, ook van de provincie!

Voor Jong en altijd

In de Statenvergadering van 3 juni 2020 hebben Provinciale Staten met zeer ruime meerderheid het nieuwe Cultuur- en erfgoedprogramma 2020-2023 vastgesteld, getiteld ‘Voor Jong en altijd’. Ook de ChristenUnie is zeer content met het nieuwe programma en met de wijze waarop die tot stand is gekomen, na een intensief proces van co-creatie met stakeholders en met provinciale staten.

De provincie investeert met extra kennis, mankracht en middelen. De goede en zelfs lovende reacties vanuit het veld onderstrepen de denklijnen van het nieuwe programma. Met recht “nieuwe energie voor Utrecht”, om de titel van ons coalitieakkoord nog maar eens te citeren.

We besteden structureel meer middelen voor de cultuur- en erfgoedsector om de kwaliteit op peil te houden en te verbeteren, om de toegankelijkheid te vergroten, om de doorontwikkeling en de innovatie te stimuleren.

Onze speerpunten

We zien veel punten uit ons eigen verkiezingsprogramma opgenomen in de nota. Daar is onze fractie enorm trots op!

• Varend erfgoed: Als ChristenUnie hebben we er de afgelopen acht jaar voor gestreden om de provincie mee te laten werken aan behoud (en duurzame toekomst) van de vloot van unieke en monumentale botters in Spakenburg. Die wens is nu gerealiseerd! Het varend erfgoed wordt voor het eerst opgenomen in het Cultuur- en erfgoedprogramma en krijgt de komende jaren extra aandacht. Varend erfgoed krijgt zelfs een streepje voor in de subsidieregeling Publieksbereik. Tijdens het debat hebben we gedeputeerde Van Muilekom nog serieus bevraagd of hiermee inderdaad de botters nadrukkelijker in beeld komen. De gedeputeerde heeft dat expliciet toegezegd. Wij kijken met onze CU-collega’s in Bunschoten-Spakenburg met meer dan gewone belangstelling uit naar de volgende stap!

• Religieus erfgoed: onze fractie maakt zich al jaren sterk voor verankering in beleid en extra middelen voor (toekomst van) religieus erfgoed. Dit vanwege instandhouding en de leegstand die (op termijn) wordt verwacht door sluiting van monumentale kerken. In het nieuwe programma wordt het Erfgoed Expert Team ingezet voor specifieke objecten en zijn er (extra) middelen voor onderhoud en restauratie. Tijdens de Statenvergadering hebben we gepleit voor een verbreding van aandacht, en nieuwe vormen aangedragen (mede geïnspireerd op inzet van andere provincies). Van het ondersteunen van gemeenten in het opstellen van een kerkenvisie, het faciliteren van een provinciaal platform Religieus erfgoed tot een jaarlijkse inspiratiedag voor stakeholders. De Gedeputeerde gaf aan hier welwillend tegenover te staan en als fractie hebben we meer dan duidelijk onze bereidheid getoond hierover mee te willen denken. We houden op dit thema graag de vinger aan de pols!

• Aandacht voor bovenlokaal erfgoed, zoals de Grebbelinie. En we zijn trots dat er ook weer geïnvesteerd wordt in de Oude Hollandse Waterlinie. Als enige fractie hebben we daar de afgelopen acht jaar steeds de aandacht voor gevraagd.

• Nieuw onderzoek en op basis daarvan nieuw (toekomstbestendig) beleid voor (en samen met) kasteelmusea, streekmusea en kleine musea.

• Aandacht voor de positie van bibliotheken, en meer aandacht voor (gezamenlijke aanpak van) laaggeletterdheid. Samen met Groen Links, CDA, 50 PLUS en DENK dienden we een motie in, die op de steun van een grote meerderheid kon rekenen.

• Geld voor Cultuureducatie, niet alleen op de basisschool, maar nu ook op het vmbo.

Samenhang

Het nieuwe Cultuur- en erfgoedprogramma is veel meer dan voorheen opgesteld in samenhang met andere provinciale programma’s, zoals natuur en landbouw, mobiliteit, recreatie en toerisme, energie en waterbeheer. Al in een heel vroeg stadium zoeken naar raakvlakken en kansen maakt de kruisbestuiving nog effectiever.

Als fractie zijn we ook content over de extra ondersteuning van gemeenten in hun omgevingsgericht erfgoedbeleid en de daaraan gelinkte subsidiemogelijkheden voor cultuurhistorisch onderzoek. De druk op de ruimte is groot. Er zal vanwege opgaven op het gebied van woningbouw en energietransitie de komende jaren regelmatig een afweging van (strijdige) belangen gemaakt moeten worden, waarin erfgoed risico’s loopt. Kennis en kunde, onderzoek en data zijn goede instrumenten, waarmee de provincie alle gemeenten van dienst kan zijn.

Coronacrisis

De timing van besluitvorming over dit Statenvoorstel was wel bijzonder en ogenschijnlijk surrealistisch: een vierjarig programma vaststellen terwijl de hele cultuur- en erfgoedsector door de coronacrisis letterlijk op slot zit en ontoegankelijk is…

We waren het zeer eens met Gedeputeerde van Muilekom dat het juist nu nodig is om zekerheid te bieden aan alle partnerorganisatie en stakeholders. Dus geen uitstel van een besluit, maar juist duidelijkheid (op inhoud en financiën) over de provinciale bijdrage aan cultuur en erfgoed voor onze provincie. Een stip op de horizon, een heldere lange-termijn-visie die zekerheid biedt en verder denkt dan de huidige crisis heeft de sector meer dan ooit nu nodig. Zo kunnen meerjarige subsidies nu ingezet gaan worden voor de transformatie naar de 1.5 meter toegankelijkheid en dat biedt zekerheid in onzekere tijden.

Op de laatste Statenvergadering voor het zomerreces staat het provinciale Steunpakket ter waarde van 6 miljoen euro voor de culturele sector op de agenda van de Utrechtse Staten. Ook dit voorstel kan op onze steun rekenen!