Tijdens de dienst in de Noorderkerk van Spakenburg vertelden burgemeester Melis van de Groep en de directeur van museum Spakenburg de verhalen van toen.

Onder water

Door de stormvloed van 1916 in de Zuiderzee loopt het hele dorp onder water. Veel vissersschepen worden door de orkaanwind op de aan de haven grenzende huizen gesmeten. Huizen, boten en andere bezittingen worden verwoest. In Marken vallen zestien doden. In de Eempolder vallen wonderwel geen slachtoffers, wel komt er veel vee om. De ramp maakt veel indruk. Mensen moeten naar zolder vluchten om zich in veiligheid te brengen, zo vertelt burgemeester Melis van de Groep. Een aantal huizen is zo zwaar beschadigd dat er voor 75 mensen crisisopvang wordt georganiseerd in de Noorderkerk.

Aartje-koninginnetje

De band met het Koninklijk Huis wordt persoonlijk, wanneer koningin Wilhelmina een week na de ramp een bezoek brengt aan het dorp. Ze ontmoet hierbij de familie Vedder, bij wie juist in de stormnacht dochter Aartje is geboren. Koningin Wilhelmina besluit Aartje als haar petekind aan te nemen, waarna Aartje steevast als Aartje-koninginnetje door het leven gaat. Sindsdien komt Wilhelmina ieder jaar op bezoek om Aartje een kadootje te overhandigen.

Afsluitdijk

Frans ter Maaten, heemraad bij Waterschap Vallei en Veluwe, vertelt dat na deze watersnoodramp in Den Haag wordt besloten tot eht bouwen van de Afsluitdijk. Deze beschermt de bevolking vanaf 1932 beter tegen het water. In het kader van het Deltaplan investeert Nederland nog altijd in de versterking van dijken, ook die van de randmeren. In de haven van Bunschoten-Spakenburg komt een innovatieve oplossing: een flexibele waterkering die bij hoog water uit de kade omhoog komt.   

Handelaren

De keerzijde van de Afsluitdijk is dat daarmee een einde komt aan de visvangst vanuit Spakenburg. De vissersvloot moet worden gesaneerd. "De mensen moesten op een andere manier hun geld verdienen", zegt burgemeester Van de Groep. "Niet meer met vissen, maar met vis verkopen, en met het bakken en verkopen van koek. We zijn als het ware handelaren geworden." Het levert de gemeente Bunschoten-Spakenburg veel welvaart op.

Indrukwekkende herdenking

Na de herdenkingsdienst volgt een fakkeloptocht door het dorp naar de oude haven. Daar wordt met een groots geluids- en lichtspektakel, met verhalen van een Spakenburgse verteller, de realiteit van de razende stormwind van toen nagebootst. De hoge opkomst in de kerk en tijdens de fakkeloptocht markeren dat de herdenking van de ramp van 100 jaar geleden echt leeft in het dorp. Het was indrukwekkend om hierbij aanwezig te zijn!

Nelly de Haan, statenlid