Studiereis naar Berlijn
Arjan Koerts was samen met andere staten- en raadsleden uit de provincie enkele dagen in Berlijn voor een studiereis over het openbaar vervoer van de toekomst. Lees hier zijn reisverslag.
Eind augustus bracht een delegatie van Provinciale Staten en de gemeenteraad van Utrecht samen met de gedeputeerde en wethouder een driedaags werkbezoek aan Berlijn. Doel van de reis was kennis te maken met het OV in de Duitse hoofdstad en daarvan te leren. De Provincie Utrecht kent een forse opgave als het gaat om bereikbaarheid en de functie van het OV daarbij. Hoewel op een andere schaal, kent de regio Berlijn-Brandenburg net als de provincie Utrecht een concentratie van de grote stad met daar omheen een minder dicht bevolkte regio. De uitdaging is stad er regio met elkaar te verbinden.
De studiereis bestond uit een combinatie van kennisuitwisseling door medewerkers van regionale OV-bedrijf BVG en praktijk. Dat bekende dat de delegatie heel wat kilometers heeft afgelegd met de U-Bahn (metro), S-Bahn (metro/tram), trein en bus. Al deze vormen van vervoer vormen samen een fijnmazig netwerk dat de hele stad bestrijkt en de regio op goede wijze verbindt met de stad. Daarnaast faciliteert de BVG deelmobiliteit. Op een eenvoudige manier kan men de ov-reis vervolgen met de elektrische step, scooter, fiets of auto. Dit totaalaanbod leidt ertoe dat het autobezit in Berlijn laag is. Ook vanuit de regio kiest men veelal voor het OV om van en naar Berlijn te reizen.
Opvallend zijn de lage gebruikskosten voor de reiziger, het slimme ruimtegebruik en de intensieve aandacht voor bereikbaarheid en toegankelijkheid. Slim ruimtegebruik uit zich in doorlopende uitbreiding van ondergronds vervoer. Maar ook door bovengronds busbanen en tram te combineren of de busbaan zo te ontwerpen dat in een later stadium een tram kan worden aangelegd. Van bereikbaarheid en toegankelijkheid wordt werk gemaakt door het aanbieden van deelmobiliteit. Ook zijn er specifieke oplossingen voor mensen die slecht ter been zijn, zoals een voor hen gratis taxidienst die vervoer tussen huis en het dichtstbijzijnde station verzorgt. Aan de toegankelijkheid van met name de S-Bahn (metro/tram) kan nog het nodige gebeuren. De niveauverschillen met perrons zijn soms groot. Een probleem dat zich in Nederland nauwelijks meer voor doet.
De stad Berlijn is natuurlijk veel meer dan een OV-knooppunt. De stad ademt historie. De verschillen tussen oost en werk zijn tot op de dag van vandaag zichtbaar in de ov-infrastructuur en zelfs in de gebruiksvoorkeuren van de reiziger. Het maakt zichtbaar dat OV meer is dan een efficiënt netwerk dat vanaf de tekentafel kan worden ontworpen. Het raakt ook aan reizigersvoorkeuren, de gerichtheid op stad of de regio en draagvlak voor grote infrastructurele ingrepen. Stuk voor stuk keuzes waar ook de regio Utrecht de komende jaren voor komt te staan. Tegen die achtergrond een zeer leerzame studiereis.